Wednesday, October 10, 2012

बाल्यकालको दशैं : केही झझल्काहरु

 -यमबहादुर दुरा

जीवनले धेरै कुइनेटाहरु पार गर्दै जाँदा बाल्यकालका क्षणहरु झन् झन् मूल्यवान बन्दै जाँदो रहेछ, झन् झन् सम्झनालायक बन्दै जाँदो रहेछ । ती क्षणहरु अब कहिल्यै पनि फर्केर आउँदैनन् तर पनि हृदयको चित्रपटबाट नमेटिने रहेछ । ढुङ्गा खोपेर लेखिएका अक्षरजस्तै चिरस्थायी हुने रहेछन्, ती क्षणहरु । समयलाई साक्षी राखेर बिताइएका ती घतलाग्दा क्षणहरुलाई चाहेर पनि बिर्सन नसकिने रहेछ। बाल्यकालको दशैं पनि यस्तै बिर्सन नसकिने क्षणहरु हुन् ।
जिन्दगीले धेरै घुम्तीहरु पार गरिसकेको हालको घडीमा पछाडि फर्केर हेर्दा आफ्नै बाल्यकाल देखेर एकप्रकारले अचम्म लाग्छ । सानो छँदा अहिलेको जस्तो यातायात प्रणालीको जालो गाउँबस्तीको भूगोलमा छापिएको थिएन । इन्टरनेट तथा टेलिभिजनजस्ता जादुमय सञ्चार प्रणालीको उपस्थितिको थिएन । बुबा लाहुरे भए पनि उहाँसँग लाहुर जाने मौका पनि मिलेन । यिनै कारणले आफूलाई बाहिरी दुनियाँसँग दाँज्ने कुनै मौका मिलेन ।

Wednesday, October 3, 2012

मिडिया शिक्षामा विविधीकरणको आवश्यकता

यमबहादुर दुरा

नेपालमा विभिन्न विश्वविद्यालयअन्तर्गतका कलेजहरुमा 'आमसञ्चार र पत्रकारिता' को पठनपाठन चलिरहेको छ । त्रिभुवन विश्वविद्यालयले विसं २०३३ सालदेखि पत्रकारिताको पठनपाठन शुरु गरेपछि नेपालमा आमसञ्चार र पत्रकारिताको औपचारिक पठनपाठन शुरु भएको मानिन्छ । त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट शुरु भएको पत्रकारिता पढाइ नेपालका अन्य विश्वविद्यालयमा पनि हुने गर्छ । जस्तैः पूर्वान्चल विश्वविद्यालय, काठमाडौं विश्वविद्यालय, आदि । सुर्खेतमा खुल्न लागेको मध्यपश्चिमाञ्चल विश्वविद्यालयले पनि स्नातक तहमा 'आमसञ्चार र पत्रकारिता' को पठनपाठन शुरु गर्ने तयारी गरिरहेको छ ।

विसं २०३३ सालमा पत्रकारिताको औपचारिक पठनपाठन शुरु भएर वर्तमान घडीसम्म आइपुग्दा नेपालको मिडिया परिदृश्यमा थुप्रै परिवर्तन आएका छन्  । पत्रकारिताको औपचारिक शिक्षाले प्रत्यक्ष वा परोक्ष रुपमा नेपालको मिडिया परिदृश्यमा प्रभाव पारिरहेको अनुभव गर्न सकिन्छ ।  अहिले पत्रकारितालाई पेशाको रुपमा गर्वसाथ अपनाउनेदेखि लिएर आमसञ्चार र पत्रकारिताको विविध आयाम र पाटाहरुमा खोजअनुसन्धान गर्ने कार्य भइरहेका छन् । यस्ता कार्यहरुको नेतृत्व नयाँ पुस्ताले गरिरहेको पाइन्छ । यसबाट नेपालको मिडिया परिदृश्यमा जुझारु युवाहरुको प्रवेश भइरहेको छ भन्ने छनक मिल्छ, जुन सकारात्मक पक्ष हो । यसप्रकारको परिदृश्यलाई आशालाग्दो परिवर्तनको सूचकको रुपमा लिन सकिन्छ ।